ایسیو سمند و سورن مالتی پلکس

اتصال ECUها به یکدیگر در خودرو به دو صورت امکان پذیر می باشد:

• اتصاال نقطه به نقطه (غیر مالتی پلکس)
• اتصال شبکه ای (مالتی پلکس)

با توجه به عدم توانایی برقراری ارتباط کامل بین ECUها در روش نقطه به نقطه و نیز وجود معایبی در این روش و همچنین به دلیل نیاز به افزایش برخی از قابلیت ها، استفاده از شبکه مالتی پلکس در خودروها الزامی شد.

معایب اتصال نقطه به نقطه (غیر مالتی پلکس) به شرح زیر است:

1. پیچیدگی دسته سیم ها
2. افزایش تعداد کانکتورها و دسته سیم ها
3. عیب یابی زمان بر و سنتی
4. مشکل اضافه کردن قابلیت های جدید به خودرو
5. افزایش وزن خودرو
6. مشکلات فراوان هنگام عیب یابی به دلیل بالا بودن انشعابات و دسته سیم ها و ....

توجه: شبکه مالتی پلکس دسته سیم ها را حذف نمی کند بلکه تعداد سیم ها و کانکتورها را کاهش می دهد.

محاصن اتصال شبکه ای (سیستم مالتی پلکس) به شرح زیر می باشد:

1. استفاده از دسته سیم های ساده تر و کاهش وزن خودرو
2. استفاده از قابلیت ها و در نتیجه افزایش امکانات خودرو
3. عیب یابی آسان و سریع به دلیل کمتر بودن سیم ها و اتصال دهنده ها
4. افزایش سرعت و راحتی نصب تجهیزات و ...

سمند و سورن مالتی پلکس

در سیستم این خودرو با قرار گرفتن نودهای پنجگانه (PDN, DDN, ICN, FN, CCN) در شبکه، تمامی اجزا الکتریکی و اکترونیکی مورد کنترل قرار می گیرد.

نود (NODE) به معنای گره و در واقع واسطی جهت اتصال به شبکه و انتقال اطلاعات می باشد.

در ادامه به بررسی عملکرد انواع نودها می پردازیم:

(Central Communication Node (CCN

واقع در زیر داشبورد بالای پای راننده و کنترل تمامی تجهیزات جانبی و رفاهی شامل: چراغ های سقفی، دسته راهنما، برف پاک کن و تجهیزات عقب خودرو بر عهده Node CCN می باشد.

پارامترهای قابل تغییر در پیکربندی نود CCN

تمام پارامترهای قابل تغییر در هر نود را پیکربندی آن نود می گویند. در زمان تعویض یا دانلود هریک از نودها باید پارامترهای آن را با قابلیت های خودرو مطابقت داده و در صورت نیاز تغییرات انجام شود.

(Front Node (FN

محل قرار گرفتن آن در کنار کنترل یونیت موتور (ECU) است و کنترل کلیه تجهیزات موجود در قسمت جلوی خودرو برعهده Node FN می باشد.

پارامترهای قابل تغییر در پیکربندی نود FN

(Instrument Cluster Node (ICN

این قطعه با جلو آمپر به صورت یک مجموعه می باشد و کنترل نشان دهنده های جلو آمپر و ساعت و صفحه نمایشگر برعهده Node ICN می باشد.

پارامترهای قابل تغییر در پیکربندی نود ICN

(Driver Door Node (DDN

نام دیگر کلیدهای شیشه بالابر سمت راننده است و کنترل کلیه تجهیزات موجود در داخل درب راننده شامل: محرک قفل مرکزی، شیشه بالابر برقی، آینه برقی، چراغ لای دری و ... برعهده Node DDN می باشد.

پارامترهای قابل تغییر در پیکربندی نود DDN

(Passenger Door Node (PDN

یا همان کلید شیشه بالابر سمت سرنشین و کنترل کلیه تجهیزات موجود در داخل درب سرنشین شامل: محرک قفل مرکزی، شیشه بالابر برقی، آینه برقی، چراغ لای دری و سنسور دمای بیرون و ... بر عهده Node PDN می باشد.

پارامترهای قابل تغییر در پیکربندی نود PSN

محل قرارگیری نودهای پنج گانه در سمند و سورن مالتی پلکس

با توجه به شکل بالا غیر از کانکتور عیب یاب که با شبکه CAN سرعت بالا با نود مرکزی (CCN) در ارتباط است بقیه نودها با شبکه CAN سرعت پایین به نود مرکزی (CCN) متصل هستند.

جعبه فیوز داخل اتاق (CCN) سمند مالتی پلکس

جعبه فیوز داخل موتور سمند مالتی پلکس

محل قرارگیری نودهای پنج گانه در سمند سورن ELX مالتی پلکس:

در سمند سورن ELX به دلیل ارتقاء سیستم مالتی پلکس و با توجه به نیاز استفاده از سیستم های ABS و ایموبلایزر و (EMS (ECU موتور در شبکه، الزاما باید از هر دو شبکه CAN سرعت بالا و شبکه CAN سرعت پایین در خودرو استفاده گردد.

بنابراین تغییراتی در نودهای پنجگانه و نحوه ارتباط آن ها با نود مرکزی و محل قرارگیری نودها و نام نودها به شرح زیر ایجاد گردیده است.

نام نودها: EMS, ABS, ICN, FCM, BCM

با توجه به شکل بالا ارتباط (EMS (ECU موتور و ABS با نود مرکزی (BCM (CCN توسط شبکه CAN با سرعت بالا صورت گرفته و ارتباط بین FCM و ICN با نود مرکزی BCM توسط شبکه CAN با سرعت پایین ایجاد شده است. در ضمن کلید شیشه بالابرها یعنی نودهای DDN و PDN از شبکه خارج شده و عملکرد آن ها به عهده BCM قرار گرفته است.

کلیدهای شیشه بالابر جلو از نوع سیگنالی بوده و سیگنال را به BCM ارسال می نمایند سپس BCM از طریق رله های داخل خود شیشه بالابرها را به حرکت در می آورد و کلیدهای عقب مستقیما شیشه بالابرها را کنترل می کنند فقط قفل کن شیشه بالابرهای عقب از طریق BCM کنترل می گردد.

تغییرات ظاهری (BCM (CCN و (FCM (FN

برخی از نکات در مورد سمند سورن ELX مالتی پلکس

سیستم ایموبلایزر CIM از نوع نسل جدید می باشد و توسط شبکه مالتی پلکس پر سرعت با BCM و EMS در ارتباط است و از لحاظ ایمنی از سیستم ایموبیلایزر قبلی در سطح بالاتری قرار گرفته است. در ضمن شماره تگ آن 7936 می باشد که با تگ ECU بوش و ساژم یکی است.

سیستم ترمز ABS از نوع MANDO بوده و به شبکه مالتی پلکس متصل است و همچنین سنسور کیلومتر در این خودرو حذف شده است و وظیفه آن بر عهده ABS می باشد.

هنگامی که ارتباط ABS با شبکه قطع شود چراغ ABS روشن می شود.

دو عدد سنسور اکسیژن در این خودرو جهت رعایت استاندارد آلایندگی یورو4 نصب شده است.

دو عدد سنسور دنده عقب بر روی سپر عقب نصب شده که با BCM در ارتباط می باشند و نمایشگر فاصله با موانع به شکل زیر در پشت آمپر اضافه شده است.

این نمایشگر در هر طرف 6 خط فاصله را نشان می دهد که بیانگر حداکثر فاصله 1.5 متر است یعنی هر خط، نشان دهنده 25 سانتی متر بوده و با کاهش فاصله از هر طرف تعداد این خطوط از آن طرف کمتر شده و همچنین صدای بوق دنده عقب از BCM شنیده می شود.

تنها تفاوت ICN (جلو آمپر) این خودرو با سمند مالتی پلکس اضافه شدن نمایشگر دنده عقب و حذف نمایشگر LAMP FAULT می باشد.

رله های فن از روی سینی فن حذف و به داخل جعبه فیوز موتور انتقال پیدا کرده است. گیرنده رادیوئی ریموت کنترل به داخل BCM انتقال پیدا کرده است و حداکثر 5 عدد ریموت می توان در BCM تعریف نمود و همچنین به دلیل تغییر فرکانس امواج رادیوئی ریموت ها باید هم زمان تعریف شوند.

در صورتی که ارتباط ECU موتور با شبکه قطع گردد چراغ چک روشن می شود.

در صورت قطع ارتباط BCM با سایر نودها امکان عیب یابی آن ها توسط دستگاه عیب یاب امکان پذیر نیست. در صورت قطع ارتباط بین FCM و BCM چراغ های جلو روشن می مانند. در صورتی که صدای بوق از BCM در حالت های موتور خاموش و روشن شنیده شود، ممکن است به دلایل زیر باشد.

*موتور خاموش: روشن ماندن چراغ های جلو

*موتور روشن: باز بودن درب ها و نبستن کمربند ایمنی در هنگام حرکت-روشن شدن چراغ بنزین-سرعت بالا و غیر مجار-بالا رفتن بیش از حد دمای آب

سمند مالتی پلکس SMS

این سیستم دارای شش عدد نود به نام های: CN-FN-RN-ICN-DCN-ABS می باشد و فعلا بر روی خودروهای EF7 (دوگانه سوز) تجهیز شده است در این نوع ECU موتور به صورت جداگانه با نود FN در ارتباط است و اطلاعات را در اختیار شبکه MUX قرار می دهد.

توجه: سیستمی که برای کم کردن وزن خودرو استفاده می شود ماکس (MUX) نامیده می شود.

نکات:

نودهای DDN و PDN در یک مجموعه به نام DCN ادغام شده است.

برخی از فانکشن ها از نود CCN حذف و کنترل آن ها بر عهده نود جدیدی به نام RN بوده که در قسمت عقب خودرو قرار دارد. در ضمن این نود دستور بالا و پایین کردن شیشه های عقب را از کلیدها دریافت و به موتور شیشه بالابرهای عقب ارسال می نماید.

سیستم ایموبیلایزر از نوع بوش با تگ سوئیچ 7936 بوده و به صورت غیر مالتی پلکس با نود FN در ارتباط است.

به دلیل دوگانه سوز بودن در این خودروها و همچنین وجود کولر اتوماتیک از دو سنسور دمای محیط در هر دو طرف آینه های جانبی استفاده شده است (سنسور واقع در آینه سمت راست برای سیستم CNG و سنسور واقع در آینه سمت چپ برای سیستم کولر).

مسافت طی شده در این خودروها بر روی نودهای ICN و BCN ذخیره می شود و در صورت تعویض هر کدام از این قطعات پس از طی مسافت 10 کیلومتر، بالاترین کیلومتر در نود تعویض شده ثبت می گردد.

نودهای سمند مالتی پلکس SMS

جدول مقایسه نودهای مالتی پلکس

برخی نکات و اطلاعیه های فنی در مورد سمند و سورن مالتی پلکس

• در صورت قطع شدن تغذیه FN چراغ های نور بالای جلو ثابت روشن می ماند. در صورت قطع شدن تغذیه CCN چراغ های نور پایین و چراغ های کوچک جلو و اطراف ثابت روشن می شود.
• هنگام تعویض هر نود یا باز و بست کانکتورهای هر کدام از نودها باید سوئیچ را بسته و سر باتری منفی نیز برداشته شود.
• نوع سوخت مصرفی و نوع موتور باید برای CCN تعریف شود به دلیل اینکه اطلاعات میزان بنزین داخل باک از گیج بنزین به نود CCN ارسال می شود و از آنجا وارد شبکه می شود.
• در صورت تغییر سایز تایر ضروری است که در پیکربندی نودهای مربوط برای گزینه TYPE TYP سایز صحیح را انتخاب نمایید زیرا اندازه تایر در سرعت محاسبه شده و کیلومتر کارکرد خودرو موثر است و به ازای هر اینچ اختلاف در سایز تایر، سرعت نمایش داده شده در ICN به اندازه 16 کیلومتر در ساعت اختلاف پیدا می کند.
  در مواقع وارد شدن به پیکربندی هر کدام از نودها در صورتی که تغییری انجام ندادید حتما با گزینه CANCELL از صفحه پیکربندی خارج شوید چون در برخی موارد با انتخاب گزینه OK بدون انجام هیچ گونه تغییری پارامترها در پیکربندی به حالت پیش فرض تغییر کرده و موجب بروز ایراداتی مرتبط با فعالیت نود مربوطه در خودرو می گردند.
  محدودیتی در خصوص تعداد دفعات دانلود نودهای مالتی پلکس با یک ورژن نرم افزار وجود ندارد و در صورت نیاز می توان آن ها را به دفعات دانلود نمود.
• در صورت تغییر چراغ ها از حالت استاندارد به LED یا برعکس، ضروری است که این گزینه توسط دستگاه تصحیح گردد در غیر این صورت ممکن است موجب سوختن لامپ ها شده و یا اخطار (LAMP FAULT) در جلو آمپر در زمان موتور روشن ظاهر گردد.
• در برخی از خودروهای سمند مولتی پلکس به علت نفوذ آب به داخل CCN که به دلیل آب بندی نبودن اطراف بوستر ترمز و یا اطراف کلاف دسته سیم موتور به اتاق و یا کنار شیشه جلو می باشد باعث سولفاته کردن کانکتورهای CCN و یا آسیب دیدن CCN می شود و ایراداتی مانند روشن ماندن چراغ های جلو و یا فعال شدن خود به خود برف پاک کن و ... می شود.
• ایراد نرم افزاری در نود PDN و یا خرابی آن می تواند باعث عدم عملکرد صحیح شیشه بالابر سمت شاگرد شود و برای رفع آن ابتدا با جدا کردن کانکتور PDN یا برداشت سر باطری منفی آن را ریست نموده و در صورتی که ایراد برطرف نشد اقدام به دانلود PDN و یا در نهایت تعویض آن می نمائیم.
• در سمند مولتی پلکس با موتورهای XU7 و EFP لازم است نرم افزار نودهای CCN و FN و ICN با ورژن 49/8 به دلایل زیر به روز رسانی شوند.
  1.  ارتباط سرعت برف پاک کن با سرعت خودرو در حالت تایمر
  2. اضافه شدن سیکل چهارم به برف پاک کن (در حالت برف پاک کن دستی، پس از سه سیکل حرکتی، سیکل چهارم پس از سه ثانیه انجام می شود)
  3. بهبود در همزمانی عملکرد شروع حرکت برف پاک کن و پمپ شیشه شوی
• در صورت دانلود DDN و PDN در سمند مالتی پلکس از نرم افزار C19 به C20 چراغ کلیدهای شیشه بالابر همزمان با چراغ های کوچک روشن می شود.
• با شروع دانلود نود FN چراغ های جلو خودرو روشن شده و تا پایان دانلود روشن می ماند.
• در سمند مالتی پلکس با موتور XU7 و EFP اگر در پیکربندی CCN نوع کنترل تهویه (HVAC TYPE) را اتوماتیک (AUTOMATIC) انتخاب کرده باشیم، گرم کن شیشه عقب به صورت دائم روشن می ماند که جهت رفع این ایراد باید نوع HVAC TYPE را به حالت دستی (MANUAL) تغییر دهیم.
• در سمند و سورن مالتی پلکس کیلومتر در داخل نودهای ICN و FN ثبت می شود و در صورت تعویض هر کدام پس از باز نمودن سوئیچ کیلومتر بالاتر در نود تعویض شده ثبت گردد.
• در سورن ELX مالتی پلکس کیلومتر در داخل ICN و BCM ثبت می شود و در صورت تعویض هر کدام از این قطعات پس از طی مسافت 10 کیلومتر، کیلومتر بالاتر در نود تعویض شده ثبت می گردد.
• در سمند مالتی پلکس با موتورهای XU7 و EFP با ECU زیمنس در صورتی که در پیکربندی FN نوع موتور و سوخت (FUEL TYPE/ENGINE TYPE) را BOSCH ME 7.4.9 انتخاب کنیم با ایراد عدم عملکرد کولر مواجه می شویم که جهت رفع این ایراد باید نوع موتور و سوخت (FUEL TYPE/ENGINE TYPE) را به EF7-PETROL SIEMENS SIM2K-34 تغییر دهیم. لازم به ذکر است این تغییر به صورت اتوماتیک در نودهای CCN و ICN اعمال می شود.
• در سمند مالتی پلکس EFP (موتور ملی تک سوز) ممکن است با این ایراد مواجه باشیم که آمپر آب نوسان دارد (تغییرات دما بسیار سریعتر از آنچه در سایر موتورها وجود دارد اتفاق می افتد به طوری که نشانگر آمپر آب در نمایشگر تقریبا ثابت نیست و مدام در یک محدوده حرکت قابل تشخیص دارد) در این حالت اگر تاریخ درج شده بر روی برچسب نود ICN قبل از تاریخ 2011/11/30 میلادی یا 1390/09/09 هجری شمسی باشد لازم است جهت رفع ایراد ICN (جلو آمپر) تعویض شود.
  در تعدادی از خودروهای سمند و سورن مالتی پلکس به دلیل اتصال کوتاه شدن سیم برق چراغ سقفی به پیچ آنتن باعث سوختن فیوز F3 در داخل CCN شده، که ایرادات ذیل مشاهده می گردد:
  1. چراغ سقف روشن نمی شود.
  2. ارتباط دستگاه عیب یاب با خودرو برقرار نمی شود.
  3. در موتورهای با ECU زیمنس علائم چراغ ایموبیلایزر در حالت سوئیچ بسته را ندارد چون برق حافظه ICU از همین فیوز تامین می گردد جهت رفع ایراد باید چراغ سقفی را باز کرده و اتصال سیم آن به پیچ آنتن را برطرف نموده و سپس فیوز دیگری در CCN جایگزین می نمائیم.
     چراغ های اخطار پشت آمپر 
• چراغ سرویس: این چراغ به شکل آچار در زمانی که کیلومتر کارکرد خودرو به کیلومتر تنظیم شده برای تعویض روغن و فیلتر هوا می رسد روشن شده که برای خاموش کردن آن از دو کلید روی جلو آمپر به شرح زیر استفاده می نمائیم:
  ابتدا با فشردن پی در پی کلید سمت راست منوی تنظیمات روغن، فیلتر روغن و فیلتر هوا را روی صفحه می آوریم سپس کلید سمت چپ را نگه داشته تا نشانگر، منوی روغن را روشن نمایید بعد با نگه داشتن مجدد کلید سمت چپ وارد تنظیمات کارکرد روغن می شویم و با چرخاندن کلید سمت چپ کیلومتر تعویض بعدی روغن را انتخاب می نمائیم و با نگه داشتن همان کلید عدد مورد نظر ثبت می گردد. همین پروسه را برای تنظیمات فیلتر روغن و فیلتر هوا تکرار می کنیم.
• چراغ LAMP FULT: در صورتی که یکی از لامپ ها سوخته باشد و یا وات مصرفی آن بیش از مقدار مجاز تعیین شده باشد و یا اینکه نوع چراغ های عقب در پیکربندی نودها (IED و استاندارد و تعداد چراغ دنده عقب و مه شکن) تغییر کرده باشد، این اخطار در جلو آمپر نمایش داده شده و جهت خاموش کردن آن باید لامپ سوخته یا آمپر بالا را تعویض و یا نوع پیکره بندی را تغییر دهیم.
  چراغ HOOD: در صورت باز ماندن درب موتور و یا خرابی  و یا تنظیم نبودن میکروسوئیچ لای درب موتور این چراغ در جلوآمپر روشن می شود.
• چراغ TRUNK: در صورت باز ماندن درب صندوق عقب و یا خرابی و یا تنظیم نبودن میکروسوئیچ لای درب صندوق عقب این چراغ در جلو آمپر روشن می شود.
• در صورت مجهز بودن شیشه بالابرها به سیستم Power Windows ممکن است با برداشتن سر باطری هنگام بستن درها با ریموت، شیشه به صورت اتوماتیک بالا نرود. جهت رفع عیب باید برای هر یک از شیشه ها مراحل ذیل انجام شود:
  1. سوئیچ را باز نموده
  2. کلید شیشه بالابر را به سمت بالا نگه داشته تا شیشه به انتهای کورس خود برسد.
  3. به مدت 3 ثانیه پس از بالا رفتن شیشه کلید را در حالت بالا نگه می داریم.
  4. کلید شیشه بالابر را به سمت پایین نگه داشته تا شیشه به انتهای کورس خود برسد.
  5. به مدت 3 ثانیه پس از پایین رفتن شیشه کلید را در حالت پایین نگه می داریم.

این مراحل می بایست برای هرکدام از شیشه ها به صورت جداگانه انجام شود.